Opracowanie konkursowe obejmuje swym zakresem dużą część centrum Nysy. W kontekście projektowania przestrzeni publicznych można to określić skalą makro. W tym przypadku rozwiązywanie problemów związanych z zagospodarowaniem ulic, placów, rynku wymaga myślenia perspektywicznego, rozłożonego w czasie. Stawia pytania, na które odpowiedzi poznamy dopiero w przyszłości, lub nie poznamy ich wcale a pojawią się nowe nieokreślone dzisiaj wyzwania. Jednocześnie obecne zróżnicowanie i chaos przestrzenny centrum zmuszają do podjęcia radykalnych kroków projektowych przy jednoczesnym pozostawieniu swobody na działania społeczne i kulturalne. Do podniesienia rangi miejsca i ułatwienia przestrzennej identyfikacji konieczne jest jego ujednolicenie.
Chcemy tego dokonać przez nałożenie na teren opracowania siatki 'południków i równoleżników', które opisują rzeczywistą przestrzeń bez fizycznej w nią ingerencji. W naszym przypadku są to wyłącznie technologiczne podziały betonowej posadzki, ledwo zauważalne dylatacje oparte na siatce 2,2 x 2,2 m. Reszta wydarzy się już poza architekturą. Przyczynią się do tego ludzie, ich wybory i czas. W ten sposób chcemy nawiązać do demokratycznego modelu współczesnego społeczeństwa obywatelskiego.
U podstaw tej idei leży dialektyczne przeciwstawienie się układom 'zamkniętym' i do końca zdefiniowanym, które próbują arbitralnie narzucić subiektywny sposób wykorzystanie przestrzeni publicznej. Sposób, który już w momencie powstawania będzie anachroniczny, nie przystający do rodzących się w ciąż na nowo potrzeb. Np: ukształtowanie przestrzeni już dzisiaj zgodnie z indywidualną, artystyczną wizją twórcy może spowodować brak możliwości jej dobrego wykorzystania w przyszłości. W najlepszym przypadku po prostu szybko wyjdzie z mody, stanie się pokracznym pomnikiem nie odpowiadającym na realne potrzeby.
Dlatego właśnie układom 'zamkniętym' przeciwstawiamy 'otwarte'. 'Otwarte' znaczy: wolne od subiektywnie narzuconych powiązań, dające się modyfikować w czasie, będące tłem wydarzeń umożliwiającym zagospodarowanie przestrzeni na własny, adekwatny do potrzeb sposób. Jako usługodawcy, a nie wszechwiedzący architekci możliwości zmiani kształtowania otoczenia pozostawiamy lokalnej społeczności. W naszym projekcie przedstawiamy jedynie spektrum tak zwanych 'modułów funkcjonalnych', które mogą być wpisywane w zaproponowaną siatkę. Ich wyboru oraz miejsca w przestrzeni będą dokonywać mieszkańcy, użytkownicy, których reprezentantami jest rada miasta, lokalne organizacje i stowarzyszenia. Możliwe jest również nie wykorzystanie 'modułów funkcjonalnych' - pozostawienie 'gołej' siatki. Wtedy otrzymujemy przestrzeń gotową przyjąć wszelkie wykreowane przez społeczeństwo i kulturę aktywności: koncerty, festiwale, zebrania, targi, sport itp.
Wierzymy, że to samodecydowanie o przestrzeni publicznej przyczyni się z czasem do racjonalnego jej zagospodarowania a zaproponowana przez nas siatka będzie tylko porządkującym tłem wydarzeń. Mamy nadzieję również, że ten sposób działania przyczyni się do zacieśnienia więzi społecznych, pozwoli ludziom na lepsze związanie się z miejscem oraz stanie się ich naturalną przestrzenią aktywności.
projektowana siatka / podstawa dalszych przekształceń
moduły funkcjonalne / wybierane przez lokalne społeczności
przykład zagospodarowania przestrzeni
fragment centrum Nysy / siatka 'południków i równoleżników'
fragment ulicy Celnej / przykład wypełnienia siatki
detale przykładowych modułów / ławka, zadaszenie, stojak
